W najbliższy poniedziałek na tarnowskim torze będziemy gościć drużynę Renault Zdunek Wybrzeże Gdańsk. Klub z Pomorza to sześciokrotny medalista Drużynowych Mistrzostw Polski.
Początki czarnego sportu nad Bałtykiem sięgają pierwszych lat po II Wojnie Światowej. W tym czasie w Gdańsku istniało kilka sekcji motorowych, których zawodnicy ścigali się również na owalnych torach. Już w 1947 roku reprezentanci trzech klubów z Trójmiasta startowali w mistrzostwach Polski. Rok później GKM Gdańsk wziął udział w pierwszych w Polsce zmaganiach ligowców, w których zajął przedostatnie miejsce. W kolejnych dwóch latach na II-ligowym froncie występował Związkowiec Gdańsk. Niestety na kolejne kilka lat żużel zniknął z Gdańska.
Ponowna reaktywacja nastąpiła w 1957 roku, który był początkiem klasycznego żużla. Do rozgrywek III ligi grupy północnej zgłoszono LPŻ Gdańsk. Pierwszy rok startów nie był jednak udany dla gdańszczan, którzy zajęli dopiero przedostatnie miejsce w lidze. Nieco lepiej było rok później w nowej połączonej III lidze. Sezon 1959 przyniósł już trzecie miejsce.
W 1960 roku powstała GKŻ Legia Gdańsk. Zespół startował w rozgrywkach I ligi. Drużynę tworzyli m.in. bracia Kaiserowie oraz Waloszkowie. Silna drużyna z Pomorza wywalczyła swój pierwszy medal Drużynowych Mistrzostw Polski ulegając jedynie rzeszowskiej Stali. W tym samy roku Marian Kaiser został Indywidualnym Wicemistrzem Polski powtarzając ten sukces również w roku następnym.
Rok później gdańszczanie zajęli w lidze przedostatnie miejsce, ratując ligowy byt po zwycięskich barażach z Unią Tarnów.
Ważną datą dla gdańskiego czarnego sportu był rok 1962 w którym sekcję żużlową Legii wcielono do GKS-u. Był to początek Wybrzeża, które zajęło w lidze piąte miejsce. Podobnie było rok i dwa lata później.
W 1965 roku nastąpił ponowny powrót na podium Drużynowych Mistrzostw Polski. Tym razem gdańszczanie stanęli na najniższym stopniu podium. Sezon był dla Wybrzeża przełomowy także ze względu na przeniesienie się na nowy stadion przy ówczesnej ulicy Elbląskiej na którym startują do dnia dzisiejszego.
W kolejnym roku niekwestionowany lider GKS-u Marian Kaiser doszedł do światowego finału Indywidualnych Mistrzostw Świata. Na torze w Göteborgu zajął dziesiąte miejsce. Po tym sezonie zakończył on sportową karierę. Warto dodać, że pierwszy medal mistrzostw świata dla Polski w tym sezonie wywalczył Antoni Woryna, który odebrał w Szwecji brązowy krążek.
W 1967 gdańszczanie ponownie stanęli na podium Drużynowych Mistrzostw Polski zajmując drugie miejsce. Liderami Wybrzeża byli wówczas Podlecki, Żyto oraz Tkocz. Kolejne dwa lata nie były już dla drużyny z Gdańska tak udane i zespół walczył, aby uniknąć degradacji.
Kolejna dekada rozpoczęła się od spadku gdańszczan w 1971 roku do II ligi. Wybrzeże pechowo przegrało dwoma punktami dwumecz o utrzymanie z Włókniarzem Częstochowa. Rok później gdańszczanie startowali z powodzeniem na zapleczu I ligi. Drugie miejsce dało im prawo barażu, który jednak przegrali i na kolejny sezon zostali w II lidze.
Powrócić do elity udało się dopiero w 1974 roku. Wybrzeże zajęło II miejsce w lidze, a później pokonało zielonogórski Falubaz rewanżując się tym samym za baraże sprzed dwóch lat. Pomimo awansu gdańszczanie nie mieli powodów do radości po tragicznej śmierci na torze w Rzeszowie dziewiętnastoletniego Jerzego Białka.
W kolejnych trzech sezonach gdańszczanie nie odnosili większych sukcesów w lidze. Przed sezonem 1977 drużynę zasilił Zenon Plech, który rok wcześniej był najskuteczniejszym zawodnikiem w polskiej lidze.
Kolejny sezon przyniósł trzeci w historii srebrny medal Drużynowych Mistrzostw Polski dla gdańszczan. Bezkonkurencyjna w lidze była gorzowska Stal posiadająca w swoich szeregach takich asów jak Jancarz, Pogorzelski czy Migoś. Najlepszymi zawodnikami srebrnej drużyny w przekroju całego sezonu byli Marynowski, Skrobisz i Plech. Ponadto ten ostatni wywalczył drugi w historii Wybrzeża Złoty Kask, a Andrzej Marynowski zajął trzecie miejsce w Srebrnym Kasku.
Rok później Wybrzeże w lidze było co prawda dopiero piąte, ale rok ten był wyjątkowy dla Zenona Plecha, który w Chorzowie został Indywidualnym Wicemistrzem Świata. Wysoką formę potwierdził także w finale IMP, który wygrał. Liderem drużyny ligowej ponownie był Marynowski. Z kolei pierwsze kroki na żużlowym owalu stawiał Grzegorz Dzikowski.
W 1980 Wybrzeże musiało walczyć o byt w I lidze w barażach ze Stalą Rzeszów. Na Podkarpaciu lepsi byli, co prawda gospodarze, ale w Gdańsku zupełnie sobie nie radzili, wysoko przegrywając. Najlepszą średnią w zespole wykręcił Zenon Plech, który w całym sezonie nie stracił nawet punktu. Srebrny medalista Mistrzostw Świata Par więcej czasu poświęcał jednak na jazdę w lidze angielskiej oraz turniejach światowych niż na jazdę w polskiej lidze. Bardzo skuteczni byli również Berliński i ponownie Marynowski. Ten pierwszy dobrze spisał się w mistrzostwach Europy juniorów gdzie dotarł aż do finału. Tam zajął jednak dopiero 15 miejsce. W kraju natomiast został młodzieżowym mistrzem Polski i zajął trzecie miejsce w Brązowym Kasku. Po sezonie karierę zakończył Henryk Żyto, który z gdańskim klubem związany był od 1965 roku.
Kolejny rok był już dużo lepszy. Gdańszczanie otarli się o podium, pechowo przegrywając małymi punktami. Mirosław Berliński ponownie startował w Mistrzostwach Europy, gdzie był ósmy. W rozgrywkach ligowych zdobył Brązowy i Srebrny Kask, a w lidze był najskuteczniejszym zawodnikiem Wybrzeża. Z koeli Zenon Plech wywalczył srebrny medal IMP.
Kolejne lata gdańszczanie kończyli w środku tabeli. W 1985 roku zdobyli swój ostatni jak do tej pory srebrny medal Drużynowych Mistrzostw Polski. Największy wkład w ten sukces mieli Plech, Dzikowski i Berliński. Ponadto pierwsza dwójka na torze w Rybniku wywalczyła jedyny jak do tej pory złoty medal MPPK dla Wybrzeża. Plech został także Indywidualnym Mistrzem Polski.
Przez następne lata gdańszczanie balansowali pomiędzy I i II ligą. W międzyczasie sportową karierę zakończył Zenon Plech. W sezonie 1989 w Wybrzeżu przez sezon startowali bracia Gollobowie, którzy pomimo młodego wieku posiadali już spore umiejętności. Ich obecność w zespole nie uchroniła jednak gdańszczan przed spadkiem. Tomasz Gollob w barwach Wybrzeża zdobył m.in. brąz IMP, MIMP, a wspólnie z Jarosławem Olszewskim złoto MMPPK.
W sezonie 1991 po raz pierwszy na polskich torach pojawili się obcokrajowcy. Podpisano kontrakty z Johny Davisem, Marvinem Coxem, Juha Moksunem oraz Tony Briggsem. Wybrzeże wsparte przez stranieri awansowało do I ligi. Przez kolejne sezony gdańszczanie naprzemiennie spadali do niższej klasy rozgrywkowej by za rok do niej powrócić.
Szeregi pierwszoligowców opuścili ostatecznie w 1995 roku. Przez kolejne trzy sezony startowali na drugoligowym podwórku. Powrót w szeregi najlepszych drużyn w kraju nastąpił w 1998. Zespół prowadzony przez Lecha Kędziorę zajął drugie miejsce w lidze. O sile zespołu stanowili wówczas Sam Ermolenko, Marek Dera i Wojciech Załuski.
Po awansie zbudowano w Gdańsku bardzo mocny zespół z ówczesnym Indywidualnym Mistrzem Świata Tony Ricardssonem. Skład uzupełnili zawodnicy ze ścisłej krajowej czołówki – Sebastian Ułamek i Adam Fajfer. Po dobrym sezonie udało wywalczyć się w lidze brązowy medal DMP.
Po znakomitym sezonie zespół wzmocnił Krzysztof Cegielski pozyskany z Gorzowa. Początek sezonu był udany dla ekipy z Pomorza. Na półmetku rozgrywek zajmowali pierwsze miejsce w tabeli. Wówczas nastąpił kryzys – siedem z rzędu przegranych spotkań ligowych, co oznaczało duży spadek w tabeli i walkę o utrzymanie. Czarna passa trwała i zespół ponownie opuścił szeregi najlepszych. Poza ligą gdańszczanie zdobyli srebrne medale w rywalizacji par, zarówno seniorskich, jak i juniorskich.
Rok później odmieniona ekipa z Gdańska nie miała sobie równych na drugoligowym froncie. Po powrocie do Ekstraligi Wybrzeżu nie wiodło się najlepiej. Przez kilka kolejnych lat ponownie startowali na krawędzi lig.
Po ogromnych kłopotach finansowych w 2006 nie przyznano Wybrzeżu licencji na starty w Ekstralidze. Zespół został zdegradowany klasę niżej. Powołano jednak zupełnie nowy klub, który zgłoszono do II ligi. Tam żużlowcy z Pomorza nie mieli sobie równych i pewnie awansowali do I ligi.
Od tamtego momentu Wybrzeże po raz kolejny w swojej długiej historii balansuje pomiędzy Ekstraligą i I ligą. W sezonie 2013 pomimo problemów finansowych udało im się pewnie wywalczyć awans do Enea Ekstraligi dzięki znakomitej postawie Thomasa Jonassona, Robert Miśkowiaka, Krystiana Pieszczka i Artura Mroczki.
Niestety okres transferowy nie był dla nich udany. W zasadzie udało pozyskać się jedynie Leona Madsena z Unii Tarnów i Fredrika Lindgrena z Leszna. To właśnie oni wraz z Thomasem Jonassonem i Krystianem Pieszczkiem mają decydować o sile Wybrzeża w sezonie 2014.
Gdańszczanie w liczbach:
Drużynowe Mistrzostwa Polski – 6 medali (4 srebrne, 2 brązowe)
Młodzieżowe Drużynowe Mistrzostwa Polski – 6 medali(1 złoty, 4 srebrne, 1 brązowy)
Indywidualne Mistrzostwa Polski – 10 medali (3 złote, 4 srebrne, 3 brązowe)
Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski – 9 medali (1 złoty, 8 brązowych)
Mistrzostwa Polski Par Klubowych – 6 medali (1 złoty, 2 srebrne, 3 brązowe)
Młodzieżowe Mistrzostwa Polski Par Klubowych – 4 medale (1 złotych, 2 srebrne, 1brązowy)
Łączny dorobek medali zdobytych w ramach Mistrzostw Polski przez gdańszczan– 41 medali (7 złotych, 16 srebrnych, 18 brązowych)
Przeczytaj także
